1. Wstęp
        W związku z ogromnym postępem technologicznym, rozwojem gospodarczym pojawił się problem dostosowania wiedzy, umiejętności, kwalifikacji społeczeństwa do wymagań rynku pracy. Należy podejmować odpowiednie działania w celu redukcji tego problemu.
        Światowe standardy gwarantują uczniom dostępność i powszechność usług doradczych na terenie szkoły. Również przepisy w polskim prawie oświatowym zobowiązują placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia.
        Argumentując konieczność tworzenia wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego należy wskazać na:
   • potrzebę usytuowania blisko ucznia profesjonalnej pomocy, zwiększającej trafność jego decyzji edukacyjnych i zawodowych, minimalizującej koszty psychiczne wynikające z niewłaściwych wyborów i koszty materialne związane z dojazdem do placówek specjalistycznych,
   • zagwarantowanie systematycznego oddziaływania na uczniów w ramach planowanych działań realizowanych metodami aktywnymi,
   • możliwość udzielania uczniom pomocy w wyborze i selekcji informacji dotyczących edukacji i rynku pracy, zgodnie z planowanym przez nich kierunkiem rozwoju zawodowego,
   • możliwość działań w zakresie planowania wspólnie z uczniem jego kariery zawodowej,
   • obniżenie społecznych kosztów kształcenia dzięki poprawie trafności wyborów na kolejnych etapach edukacji,
   • dostosowanie rozwiązań polskich do standardów pozostałych krajów UE.
     
        Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, stwarza uczniowi możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej - poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy i edukacji, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy oraz zaplanowania własnej kariery szkolnej i zawodowej.
        Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego skierowany jest przede wszystkim do uczniów, rodziców i wszystkich pracowników ZSOFiK nr 22.
        Obejmuje wszystkie działania wychowawcze szkoły, rodziców i innych osób, grup i instytucji mające na celu przygotowanie młodzieży do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych oraz planowania kariery zawodowej. Proces edukacji realizowany w sytuacjach wychowawczych służy kształtowaniu aspiracji życiowych ucznia, kształtuje samoocenę możliwości intelektualnych, zainteresowań, zdolności, cech charakteru. Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami (Radą Pedagogiczną). Ma charakter planowych działań.
   
   
2. Cele doradztwa zawodowego
   1. Cele ogólne
      1. Wewnątrzszkolny system doradztwa ma na celu:
      2. Zwiększanie świadomości własnych zdolności i predyspozycji
      3. Rozwijanie zainteresowań zawodowych Kształtowanie aktywnej, przedsiębiorczej postawy wobec rynku pracy
      4. Przybliżanie zawodów i specjalności związanych z określoną dziedziną
      5. Przygotowanie do roli pracownika. Kształtowanie cech osobowości istotnych dla funkcjonowania w roli pracownika, bez względu na profesję: punktualność, sumienność, ugodowość
      6. Kształtowanie gotowości do zmiany
      7. Gromadzenie informacji o szkołach policealnych i wyższych oraz innych jednostkach szkolących;
      8. Gromadzenie informacji o zawodach;
      9. Gromadzenie informacji o rynku pracy;szkolenia o metodach poszukiwania pracy;
      10. Pomoc psychologiczną w określaniu własnych predyspozycji zawodowych;
      11. Prowadzenie zajęć z zakresu: komunikacji interpersonalnej, profilaktyki antystresowej, technik negocjacji, sposobów motywowania do pracy, asertywności;
      12. Kształtowanie umiejętności gromadzenia dokumentacji przydatnej na rynku pracy.
   2. Treści programu i cele szczegółowe.
      1. poznanie samego siebie
         Treści:
         • Moje mocne i słabe strony
         • Zainteresowania i predyspozycje zawodowe
         • Asertywność
         • Umiejętność komunikacji
         • Radzenie sobie ze stresem
         Cele szczegółowe:
         • Uczeń potrafi określić swoje mocne i słabe strony
         • Uczeń potrafi określić swoje zainteresowania, uzdolnienia i predyspozycje zawodowe
         • Uczeń potrafi zdiagnozować swoje zapotrzebowanie na informacje edukacyjne i zawodowe
         • Uczeń wyjaśnia i charakteryzuje postawę asertywną, agresywną i uległą
         • Uczeń zna zasady skutecznej komunikacji i bariery, które ją ograniczają
         • Uczeń zna źródła stresu i potrafi sobie z nim radzić.
      2. Rynek pracy i świat zawodów
         Treści:
         • Klasyfikacja zawodów i ich charakterystyka
         • Zawody przyszłości, zawody nowe i deficytowe
         • Charakterystyka rynku pracy
         • Kształtowanie postaw przedsiębiorczych
         • Podejmowanie działalności gospodarczej
         • Źródła pozyskiwania informacji o rynku pracy
         • Dokumenty aplikacyjne
         • Autoprezentacja
         • Rozmowa kwalifikacyjna
         • Formy zatrudnienia
         • Prawa i obowiązki pracownika
         • Mobilność zawodowa
         • Bezrobocie
         • Instytucje rynku pracy
         Cele szczegółowe:
         • Uczeń zna podstawowy podział zawodów
         • Uczeń wymienia zawody przyszłości, zawody deficytowe i te, które od nie-dawna funkcjonują na polskim rynku pracy
         • Uczeń zna wymagania, środowisko pracy i czynności interesujących go za-wodów
         • Uczeń wie, jak ma zaplanować swoją drogę
         • Uczeń orientuje się w szansach zatrudnienia na lokalnym rynku pracy
         • Uczeń przedstawia cechy, którymi charakteryzuje się osoba przedsiębiorcza
         • Uczeń wymienia i opisuje formy prawno – organizacyjne podejmowania działalności gospodarczej
         • Uczeń zna nowoczesne sposoby selekcji i rekrutacji pracowników
         • Uczeń potrafi napisać cv i list motywacyjny
         • Uczeń potrafi przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej
         • Uczeń potrafi dokonać autoprezentacji
         • Uczeń zna różne rodzaje umów o pracę i różne formy zatrudnienia
         • Uczeń zna prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
         • Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze zmianami, rozwija umiejętności po-zwalające na adaptację do zmieniających się warunków
         • Uczeń wie jak radzić sobie z sytuacją bezrobocia
         • Uczeń zna instytucje wspierające młodzież w podejmowaniu decyzji zawodowych
      3. Planowanie kariery zawodowej.
         Treści:
         
         • Możliwości wyboru drogi zawodowej i edukacyjnej po ukończeniu szkoły średniej
         • Czynniki planowania kariery edukacyjno - zawodowej
         • Tworzenie Indywidualnych Planów Działania
         • Kierunki studiów
         • Kursy kwalifikacyjne
         Cele szczegółowe:
         
         • Uczeń poszukuje indywidualnego rozwiązania edukacyjnego i zawodowego
         • Uczeń zna czynniki potrzebne do planowania kariery edukacyjno - zawodo-wej
         • Uczeń potrafi opracować swój własny plan kariery zawodowej Uczeń
         • Uczeń rozumie potrzebę dalszego kształcenia, kształcenia ustawicznego
         • Uczeń posiada informacje o zakresie kształcenia szkolnictwa wyższego
         • Uczeń potrafi korzystać z źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia
   
   
3. Założenia
        Orientacja zawodowa jest ważnym zadaniem wychowawczym szkoły i jest zawarta w Statucie Szkoły.
        Adresatami wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego są: uczniowie, rodzice, nauczyciele, środowisko lokalne. Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami, ma charakter planowanych działań.
   Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego współrealizują:
   • pedagog szkolny w ramach godzin wychowawczych i zastępstw (zajęcia grupowe) oraz rozmów doradczych (zajęcia indywidualne) - zajęcia dotyczą m.in.: świadomego wyboru zawodu, technik uczenia się.
   • biblioteka szkolna - uczniowie mają możliwość korzystania z Multimedialnego Centrum Informacji oraz zasobów biblioteki,
   • wychowawcy klas prowadząc zajęcia związane z przygotowaniem młodzieży do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych oraz planowania kariery zawodowej w ramach godzin wychowawczych oraz rozmów indywidualnych, realizując plan wychowawczy klasy,
   • nauczyciele opiekunowie kółek zainteresowań prowadząc zajęcia rozwijające zainteresowania i pasje uczniów,
   • opiekunowie samorządu szkolnego zapewniając warunki organizacyjne dla samorządowej działalności młodzieży, udzielając pomocy w realizacji zadań samorządu,
   • wszyscy nauczyciele w ramach poszczególnych przedmiotów realizując podstawę programową i program nauczania.
   • przedstawiciele instytucji zajmujących się doradztwem zawodowym ,PPP, HP, uczelni, UP, OHP, przedsiębiorcami
   
   
4. Metody, formy pracy i narzędzia pracy.
   1. Formy adresowane do uczniów:
      • Zajęcia warsztatowe,
      • Zajęcia lekcyjne poświęcone tematyce edukacyjno – zawodowej,
      • Rozmowy doradcze,
      • Projekcje filmów o zawodach,
      • Wycieczki zawodoznawcze
      • Spotkania z przedstawicielami wyższych uczelni i przedstawicielami różnych zawodów,
      • Udział w Targach Edukacyjnych Szkół,
      • Praktyki zawodowe,
      • Praca z Internetem,
      • Praca z informatorami o zawodach i wyższych uczelniach,
      • Korzystanie z programów komputerowych związanych z poradnictwem zawodo-wym,
      • Udostępnianie literatury z zakresu orientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego.
      • Spotkania z absolwentami szkoły – losy absolwentów, ich kariera zawodowa
   2. Formy adresowane do rodziców:
      • Zapoznanie rodziców z programem doradztwa zawodowego w szkole., działalno-ścią szkolnego koordynatora ds. doradztwa zawodowego,
      • Udostępnianie informatorów szkół wyższych i literatury z zakresu poradnictwa za-wodowego,
      • Indywidualne rozmowy z pedagogiem, koordynatorem ds. doradztwa edukacyjno – zawodowego, doradcą zawodowym z PPP,
      • Wykorzystanie doświadczeń rodziców w zakresie mobilności zawodowej.
      • Organizacja spotkań na zebraniach z przedstawicielami Urzędu pracy, doradcą za-wodowym,
      • Przekazywanie na bieżąco informacji dotyczących kierunków studiów, zawodów przyszłości, targów edukacyjnych .
   3. Narzędzia pracy:
      • filmy o zawodach,
      • informatory o zawodach i kierunkach kształcenia, typach szkół i uczelni wyższych,
      • testy do badań indywidualnych i grupowych, kwestionariusze zainteresowań i uzdolnień,
      • wzory CV i listów motywacyjnych,
      • materiały informacyjne, foldery reklamujące szkoły i uczelnie, poradniki, książki z zakresu poradnictwa i planowania kariery zawodowej,
      • filmy instruktażowe, np. Autoprezentacja, Rozmowa kwalifikacyjna,
      • multimedialne programy komputerowe, np. Piramida Kariery, Mocne i słabe strony, Predyspozycje zawodowe
   
   
5. Korzyści wynikające z funkcjonowania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego
   Dla indywidualnych odbiorców:
   • Ułatwienie uczniom, nauczycielom oraz rodzicom dostępu do informacji edukacyjnej i zawodowej,
   • poszerzenie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
   • podejmowanie świadomych, trafniejszych decyzji edukacyjnych i zawodowych,
   • ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymywania pracy,
   • uświadomienie konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej,
   • zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, zniechęceniu, porzucaniu szkoły, a później pracy jako konsekwencji nieprawidłowych wyborów.
   Dla szkoły:
   • realizowanie zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w statucie szkoły,
   • zapewnienie ciągłości działań orientacyjno-doradczych szkoły i koordynacji zadań wynikających z programu wychowawczego szkoły,
   • utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
   Dla innych podmiotów edukacyjnych:
   • uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymogów rynku pracy,
   • stabilizacja kadry podejmującej działania z zakresu orientacji zawodowej na terenie szkoły.
   Dla państwa i władz lokalnych:
   • zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki,
   • podejmowania właściwych decyzji, aktywnie przeciwdziałających bezrobociu,
   • zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych prze Komisję Unii Europejskiej.
   Dla pracodawców:
   • zwiększenie szans znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy.
   
   
6. Plan pracy wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego.

   Lp.	Zadania	Realizator	Termin	Uwagi
   1.	Gromadzenie bazy informacyjnej o rynku pracy i zawodach (informatory, teczki zawodów, baza multimedialna, literatura nt. doradztwa zawodowego i rynku pracy)	Koordynator, pedagog szkolny	cały rok	Biblioteka szkolna, sala do podstaw przedsiębiorczości, gablota na korytarzu Strona internetowa szkoły
   2.	Prowadzenie tablicy ogłoszeń nt. „Informacje z rynku pracy i ze świata zawodów”, gromadzenie aktualnych ofert pracy	Koordynator	cały rok	Gablota strona internetowa szkoły
   3.	Przeprowadzenie lekcji wychowawczych z zakresu preorientacji zawodowej przewidziane w programie wychowawczym szkoły	Pedagog szkolny, koordynator doradztwa, wychowawcy	cały rok	Wykorzystanie scenariuszy zajęć WSDZ
   4.	Przeprowadzenie lekcji dotyczących rynku pracy i planowania kariery zawodowej na zajęciach z podstaw przedsiębiorczości, geografii, wos	Nauczyciele podstaw przedsiębiorczości, geografii, wos, języka polskiego	cały rok	Scenariusze zajęć
   5.	Przeprowadzenie lekcji dotyczących lokalnego rynku pracy i planowania indywidualnej kariery	Koordynator	cały rok	Warsztaty –uczelnie, PPP, UP, OHP
   6.	Prowadzenie indywidualnych konsultacji z uczniami i rodzicami	Doradca zawodowy , pedagog szkolny, wychowawcy	cały rok	Współpraca PPP
   7.	Nawiązanie współpracy z OHP, PPP, UP, firmami, praktyki zawodowe, przedsiębiorcami	Dyrekcja, koordynator	cały rok
   8.	Wycieczki klas maturalnych: Targi Edukacyjne Szkół Wyższych w Warszawie Dni Otwarte wyższych uczelni	Koordynator, Wychowawcy klas	cały rok
   9.	Udział uczniów w warsztatach z doradztwa zawodowego organizowanych przez wyższe uczelnie, OHP	Koordynator, pedagog	cały rok	Uczelnie, PPP
   10.	Udział uczniów w konkursach, prelekcjach pozaszkolnych rozwijających zainteresowania	Nauczyciele przedmiotów zawodowych, wychowawcy klas	cały rok
   11.	Przekazywanie informacji o zastosowaniu i przydatności danych treści nauczania w różnych dziedzinach życia (informacje pomocne w wyborze kierunków studiów)	Nauczyciele przedmiotów	cały rok
   12.	Monitorowanie losów absolwentów ZSOFiK nr 22 organizowanie spotkań z uczniami	Koordynator, wychowawcy klas	cały rok	Pogadanki, ankieta
   13.	Czynniki wyboru szkoły ponadgimnazjalnej , źródła informacji o szkole	Zespół ds. doradztwa zawodowego	wrzesień	Przeprowadzenie ankiety w klasach pierwszych
   14.	Edukacja rodziców (porady, prelekcje, konsultacje)	Dyrekcja , pedagog, koordynator	cały rok	We współpracy z PPP, UP
   15.	Systematyczne wzbogacanie kompetencji zawodowych poprzez udział w zewnętrznych formach doskonalenia oraz samokształcenie	Koordynator, nauczyciele, pedagog	cały rok	WCIES, KOWEZiU

REALIZACJA TREŚCI PROGRAMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W KONTEKŚCIE REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ I PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO SZKOŁY: